Κάθε λιμάνι και καημός…

25.08.2016, 15:18

Συντάκτης:

Γιώργος Τοζίδης *

Η ΟΛΘ Α.Ε. είναι ο φορέας διαχείρισης του Λιμένα Θεσσαλονίκης. Εχει -μέχρι το 2051- το αποκλειστικό δικαίωμα χρήσης και εκμετάλλευσης της θαλάσσιας και χερσαίας ζώνης του λιμένα.

Το δικαίωμα επί της χερσαίας λιμενικής ζώνης αφορά το σύνολο των γηπέδων, κτιρίων και εγκαταστάσεων, τα οποία ανήκουν κατά κυριότητα στο ελληνικό Δημόσιο και έχουν παραχωρηθεί στην ΟΛΘ Α.Ε. Ο λιμένας Θεσσαλονίκης καταλαμβάνει χώρο έκτασης 1.550 στρεμμάτων, εκτείνεται σε μήκος 3,5 χιλιομέτρων και βρίσκεται σε άμεση επαφή με τον αστικό ιστό της πόλης της Θεσσαλονίκης.

Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης βρίσκεται σε κομβική στρατηγική θέση στο σύστημα των Διευρωπαϊκών Δικτύων Μεταφορών (ΔΕΔ-Μ), σύμφωνα με την κατάταξη του οποίου ανήκει στον Διευρωπαϊκό Διάδρομο (ΔΔ) Ανατολής – Ανατολικής Μεσογείου, ο οποίος συνδέει τις θαλάσσιες πύλες της Βόρειας Θάλασσας, της Βαλτικής, της Μαύρης Θάλασσας και της Μεσογείου.

Βρίσκεται, επίσης, στο σημείο τομής των δύο βασικών οδικών αξόνων της χώρας, του ΠΑΘΕ (άξονας Βορρά – Νότου) και της Εγνατίας Οδού (άξονας Ανατολή – Δύση) ενώ συνδέεται και με τους ευρωπαϊκούς διαδρόμους ΙΧ και ΙV. Η στρατηγική σημασία και οι προοπτικές του λιμανιού είχαν επισημανθεί ήδη από τον 19ο αιώνα, όταν οι Οθωμανοί ανέθεσαν σε γαλλική εταιρεία την κατασκευή της πρώτης προβλήτας με σκοπό τη διακίνηση εμπορευμάτων από και προς την Κεντρική Ευρώπη.

Τα οικονομικά στοιχεία της ΟΛΘ Α.Ε. είναι άριστα και χαρακτηρίζονται από την υψηλή κερδοφορία (ως ποσοστό επί των πωλήσεων), τις μηδενικές υποχρεώσεις και τα υψηλά ταμειακά διαθέσιμα, και την καθιστούν ως την εταιρεία με τα καλύτερα οικονομικά στοιχεία στο Χρηματιστήριο Αθηνών και μία από τις καλύτερες εταιρείες στην Ευρώπη.

Ενδεικτικά, το σύνολο των διανεμόμενων κερδών την πενταετία 2011-2015 ανήλθε σε 81.244.800 ευρώ (από τα οποία το 74,27% ήτοι 60,3 εκατ. ήταν το μερίδιο του ελληνικού Δημοσίου). Επιπλέον, την ίδια χρονική περίοδο, το ελληνικό Δημόσιο εισέπραξε 5,2 εκατ. ευρώ περίπου (2% επί του κύκλου εργασιών) ως αντάλλαγμα για την παραχώρηση της χρήσης του λιμένα.

Πρωταγωνιστικό ρόλο στην επιτυχημένη πορεία της εταιρείας έχουν παίξει μέχρι σήμερα οι σταθερές εργασιακές σχέσεις στον λιμένα Θεσσαλονίκης που διέπονται από τον Κανονισμό Οργάνωσης και Λειτουργίας, τον Κανονισμό Προσωπικού και τις κλαδικές και επιχειρησιακές συλλογικές συμβάσεις.

Μια επένδυση με παρελθόν…

Το 2011, η εταιρεία Deloitte εκπόνησε για λογαριασμό της ΟΛΘ Α.Ε. ένα επιχειρησιακό σχέδιο (Business Plan), οι κυριότερες διαπιστώσεις του οποίου ήταν οι ακόλουθες:

1. Το λιμάνι της Θεσσαλονίκης εμφανίζεται να διαθέτει την καλύτερη ανταγωνιστική θέση μεταξύ όλων των λιμανιών που μπορούν να εξυπηρετήσουν τη διαμετακόμιση εμπορευματοκιβωτίων από και προς τα Νότια Βαλκάνια. Συνεπώς, η διαμετακομιστική κίνηση αναμένεται να αυξηθεί σημαντικά τα επόμενα έτη.
2. Η ανταγωνιστική θέση του λιμανιού της Θεσσαλονίκης ενισχύεται σημαντικά τόσο από τις υποδομές και τον εξοπλισμό του όσο, κυρίως, και από το χαμηλό μεταφορικό κόστος από και προς τις αγορές-στόχους. Ο παράγοντας του μεταφορικού κόστους θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός και προσδίδει σημαντικό πλεονέκτημα στη Θεσσαλονίκη.
3. Μελλοντικά ο ανταγωνισμός για τα διαμετακομιζόμενα φορτία της περιοχής εκτιμάται ότι θα προκύψει κυρίως από τα λιμάνια της Ριέκας, της Βάρνας, της Κονστάντσας και του Πειραιά, με τα δύο τελευταία να επικεντρώνονται στη μεταφόρτωση.

Συνεπώς, για να διατηρήσει και να ενισχύσει την ανταγωνιστική του θέση, το λιμάνι της Θεσσαλονίκης απαιτείται να προχωρήσει σε επενδύσεις επέκτασης και ενίσχυσής του.

Για την ανάδειξη των παραπάνω δυνατοτήτων, η τότε διοίκηση της ΟΛΘ Α.Ε. αποφάσισε την υλοποίηση επενδυτικού προγράμματος συνολικού ύψους 234,9 εκατομμυρίων ευρώ που περιλάμβανε την επέκταση της έκτης προβλήτας (σταθμός εμπορευματοκιβωτίων) και την προμήθεια σύγχρονου εξοπλισμού.

Η χρηματοδότηση της επένδυσης ήταν εξασφαλισμένη από τη διαθέσιμη ρευστότητα της ΟΛΘ Α.Ε. και την προβλεπόμενη κερδοφορία της και συμπληρωματικά από εγκεκριμένο δάνειο της ΕΤΕπ (που είχε κρίνει επιλέξιμο το έργο) για το 50% της επένδυσης με ιδιαίτερα ευνοϊκούς όρους (εικοσαετής περίοδος αποπληρωμής, πενταετής περίοδος χάριτος, χαμηλό επιτόκιο).

Ομως, η υλοποίηση του παραπάνω επενδυτικού προγράμματος ματαιώθηκε έπειτα από επιστολή του ΤΑΙΠΕΔ (9.1.2013), στην οποία αναφερόταν ότι εν όψει της «σχεδιαζόμενης αποκρατικοποίησης» οι εν λόγω επενδύσεις αναμένεται να σχεδιαστούν και να υλοποιηθούν από τους ιδιώτες επενδυτές.

Σήμερα, το θέμα της ακύρωσης της παραπάνω επένδυσης βρίσκεται στα χέρια της Εισαγγελίας Πρωτοδικών Αθηνών μετά από παραγγελία του Εισαγγελέα κατά της Διαφθοράς…

Το παρόν στα ίχνη του παρελθόντος

Στις 25.8.2014, η διοίκηση της ΟΛΘ Α.Ε. αποφάσισε τη σύνταξη Αναπτυξιακού Προγράμματος και Μελέτης Διαχείρισης (στη συνέχεια Master Plan) σύμφωνα με τον Ν. 4150/2013. Για την τεκμηρίωση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων του λιμένα ανατέθηκε στη διεθνή εταιρεία Ocean Shipping Consultants (O.S.C.), η εκπόνηση σχετικής μελέτης.

Το τελικό συμπέρασμά της είναι ότι «τα μελλοντικά μεγέθη του λιμένα είναι σε συνάρτηση με την επένδυση για την αύξηση της δυναμικότητάς του. Η ανάγκη επέκτασης του λιμένα είναι σαφής και αδιαμφισβήτητη».

Το παραπάνω συμπέρασμα της O.S.C. ενισχύεται από την πρόσφατη εξέλιξη στις ναυτιλιακές μεταφορές που προέκυψε από τη διεύρυνση της Διώρυγας του Σουέζ που ευνοεί τη διέλευση φορτηγών πλοίων μεγαλύτερου όγκου τα οποία, όμως, απαιτούν μεγαλύτερα βάθη για την προσόρμισή τους, τα οποία δεν διαθέτει ο λιμένας Θεσσαλονίκης.

Παράλληλα με τη σύνταξη του Master Plan, ανατέθηκε στην εταιρεία Deloitte η εκπόνηση νέου Business Plan για την κρίσιμη πενταετία 2017-2021, που είναι και η περίοδος που ο ιδιώτης παραχωρησιούχος θα δεσμευτεί να υλοποιήσει τις υποχρεωτικές επενδύσεις.

Στην τελική εκδοχή, που εγκρίθηκε από το Δ.Σ. της ΟΛΘ Α.Ε. και συμπεριελήφθη στο σχέδιο για τη νέα Σύμβαση Παραχώρησης Ελληνικού Δημοσίου – ΟΛΘ Α.Ε., προβλέπονται επενδύσεις συνολικού ύψους 308,9 εκατομμυρίων των οποίων η υλοποίηση τεκμηριώνεται επαρκώς με βάση την οικονομική κατάσταση της ΟΛΘ Α.Ε., τη δυνατότητα χρηματοδότησης του επενδυτικού προγράμματος και, κυρίως, τις αναπτυξιακές δυνατότητες του λιμένα Θεσσαλονίκης.

Είναι χαρακτηριστικό το ενδιαφέρον που έδειξαν για τη χρηματοδότηση των επενδύσεων της ΟΛΘ Α.Ε. διεθνείς επενδυτικοί οίκοι κατά το πρόσφατο συνέδριο «TEN-T DAYS 2016» που διεξήχθη στο Ρότερνταμ (21-22/06/16) και οργανώθηκε από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Με βάση τα παραπάνω, η μείωση από το ΤΑΙΠΕΔ (χωρίς σχετική απόφαση του Δ.Σ. του Ταμείου) του ύψους των δεσμευτικών επενδύσεων για την πρώτη πενταετία, που η αναγκαιότητά τους τεκμηριώνεται στο Master Plan, η χρηματοοικονομική δυνατότητα υλοποίησης στο Business Plan της ΟΛΘ Α.Ε. και έχει ομόφωνα (υπουργεία Οικονομικών και Ναυτιλίας και ΟΛΘ) συμπεριληφθεί στο σχέδιο της νέας Σύμβασης Παραχώρησης, γεννά σοβαρά και εύλογα ερωτήματα για τη σκοπιμότητά της:

1. Με δεδομένα ότι: α) το 2012, στο μέσον της κρίσης, ο δημόσιος ΟΛΘ ήταν σε θέση, τεκμηριωμένα, να υλοποιήσει επενδυτικό πρόγραμμα συνολικού ύψους 238,9 εκατ. και β) σήμερα ο δημόσιος ΟΛΘ εκτιμάται τεκμηριωμένα ότι μπορεί να υλοποιήσει επενδυτικό πρόγραμμα συνολικού ύψους τουλάχιστον 308,9 εκατ. κατά την πενταετία 2017-2021, για ποιο λόγο το ΤΑΙΠΕΔ μειώνει τις υποχρεωτικές επενδύσεις που θα υλοποιήσει ο ιδιώτης παραχωρησιούχος (που υποτίθεται ότι θα «αξιοποιήσει» το λιμάνι) στο ύψος 190 εκατ. (χωρίς κανείς να διασφαλίζει ότι και αυτό το ποσό δεν θα μειωθεί περαιτέρω εάν το ζητήσουν οι «επενδυτές»);
2. Επειδή η μη υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος οδηγεί σε σημαντική μείωση του μελλοντικού κύκλου εργασιών και της κερδοφορίας της ΟΛΘ Α.Ε., που θα μειώσουν ανάλογα την παρούσα αξία της εταιρείας, ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη για τη μείωση της αξίας ενός τόσο σημαντικού δημόσιου περιουσιακού στοιχείου;
3. Ποιος ωφελείται από τη μη υλοποίηση του επενδυτικού προγράμματος της ΟΛΘ Α.Ε. και τη συνεπαγόμενη ανάπτυξη του λιμένα Θεσσαλονίκης;
4. Με δεδομένο ότι η ανάπτυξη του λιμένα Θεσσαλονίκης θα επηρεάσει θετικά την τοπική και περιφερειακή οικονομία, ποιος αναλαμβάνει την ευθύνη, σε μια περιοχή που μαστίζεται από την παραγωγική αποδιάρθρωση και είναι πρωταθλήτρια στην ανεργία, να υπονομεύσει αυτήν την προοπτική;

Η «αναγκαστική» παραχώρηση σε ιδιώτες της χρήσης του λιμένα Θεσσαλονίκης μπορεί και πρέπει να αντισταθμιστεί με την ανάδειξη και υλοποίηση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων του όπως αυτές τεκμηριώνονται διαχρονικά από όλες τις σχετικές μελέτες. Οι προσπάθειες απαξίωσης του λιμένα Θεσσαλονίκης, από όποιους και αν προέρχονται, όποια συμφέροντα και εάν εξυπηρετούν, είναι καταδικασμένες σε αποτυχία. Οσο πιο γρήγορα λάβουν το σχετικό μήνυμα τόσο το καλύτερο γι’ αυτούς…

*οικονομολόγος, μέλος Δ.Σ. Οργανισμού Λιμένος Θεσσαλονίκης Α.Ε.

ΟΙ ΕΞΕΛΙΞΕΙΣ ΣΤΟ ΕΜΠΟΡΙΚΟ ΙΣΟΖΥΓΙΟ ΔΕΙΧΝΟΥΝ ΤΟΝ ΔΡΟΜΟ

Του Γιώργου Τοζίδη

Η δημοσίευση από την ΕΛΣΤΑΤ των στοιχείων για τις εμπορευματικές συναλλαγές της Ελλάδας την περίοδο Ιανουαρίου – Δεκεμβρίου 2015 διέψευσε την προπαγάνδα για τις δήθεν καταστροφικές συνέπειες της επιβολής των κεφαλαιακών ελέγχων στις οικονομικές συναλλαγές. Αναλυτικά:

1. Η συνολική αξία των εισαγωγών – αφίξεων ανήλθε στο ποσό των 43.580,9 εκατ. ευρώ έναντι 48.131,1 εκατ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2014, παρουσιάζοντας μείωση 9,5%. Η αντίστοιχη μεταβολή χωρίς τα πετρελαιοειδή, που επηρεάστηκαν από τη μείωση της τιμής του πετρελαίου, παρουσίασε αύξηση κατά 245,9 εκατ. ευρώ (+0,8%). Δηλαδή, παρά τους περιορισμούς στην κίνηση των κεφαλαίων, οι εισαγωγές όχι μόνο δεν μειώθηκαν αλλά, έστω οριακά, αυξήθηκαν.
2. Η συνολική αξία των εξαγωγών – αποστολών ανήλθε στο ποσό των 25.804,4 εκατ. ευρώ έναντι 27.196,0 εκατ. ευρώ το 2014, παρουσιάζοντας μείωση 15,1%. Όμως, χωρίς τα πετρελαιοειδή, οι εξαγωγές παρουσίασαν αύξηση κατά 1.135,6 εκατ. ευρώ (+7,3%).
3. Το αποτέλεσμα των παραπάνω μεταβολών ήταν το έλλειμμα του εμπορικού ισοζυγίου να παρουσιάσει μείωση κατά 15,1% συνολικά ή κατά 7,3% χωρίς τα πετρελαιοειδή, σε σύγκριση με το 2014.

Εάν η εξέλιξη του εμπορικού ισοζυγίου το 2015 διέψευσε τους κινδυνολόγους, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει η εξέλιξη της δομής του κατά τη μνημονιακή περίοδο (μετά το 2008).  Από τους πίνακες Ι και ΙΙ προκύπτουν τα ακόλουθα:

1. Οι εισαγωγές μειώθηκαν κατά 19.364 εκατ. ευρώ ή κατά 31%. Η αντίστοιχη μεταβολή χωρίς τα πετρελαιοειδή ήταν μείωση κατά 17.270 εκατ. ευρώ ή κατά 35%.
2. Οι εξαγωγές αυξήθηκαν κατά 7.867 εκατ. ευρώ ή κατά 44%. Όμως σε αυτήν την αύξηση συνέβαλε η αύξηση των εξαγωγών πετρελαιοειδών καθώς χωρίς αυτά, οι εξαγωγές παρουσίασαν αύξηση κατά 2.324 εκατ. ευρώ ή κατά 14,6%.
3. Όσον αφορά στη δομή των εισαγωγών, χωρίς τα πετρελαιοειδή, η μεγαλύτερη μείωση καταγράφηκε στα «Μηχανήματα και υλικό μεταφορών» (-47,6%), στα «Διάφορα Βιομηχανικά Είδη» (-40,8%) και στα «Βιομηχανικά Είδη» (-40,6%) και είναι αποτέλεσμα της μεγάλης ύφεσης και της πτώσης της παραγωγικής δραστηριότητας.
4. Στην αντίστοιχη δομή των εξαγωγών, η αύξηση των εξαγωγών «Τροφίμων και ζώντων ζώων» (1.032,8 εκατ. ευρώ) κάλυψε το 44,4% της συνολικής αύξησής τους με αποτέλεσμα το ποσοστό τους στο σύνολο των εξαγωγών να ανέλθει από 18% το 2008 σε 21,4% το 2015.

Τα όσα εκτέθηκαν παραπάνω δείχνουν ότι η συνολική κατεύθυνση ενός προγράμματος παραγωγικής ανασυγκρότησης θα πρέπει, σε πρώτη φάση, να είναι η υποκατάσταση των εισαγωγών και η διατροφική αυτάρκεια της χώρας.

ΠΙΝΑΚΑΣ Ι – ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΕΙΣΑΓΩΓΩΝ ΤΑ ΕΤΗ 2008 – 2015

ΕΙΣΑΓΩΓΕΣ	2008		2015
	ΠΟΣΑ (εκατ. €)	%	ΠΟΣΑ (εκατ. €)	%
Τρόφιμα και ζώντα ζώα	5.380	8,5	5.085,8	11,7
Ποτά και καπνός	771	1,2	562	1,3
Πρώτες ύλες, μη βρώσιμες, εκτός καυσίμων	1.697	2,7	1.109,3	2,6
Ορυκτά, καύσιμα, λιπαντικά κλπ.	13.475	21,4	11.380,6	26,1
Έλαια και λίπη, ζωικής ή φυτικής προέλευσης	305	0.5	270,3	0,6
Χημικά προϊόντα	8.414	13,4	6.783,9	15,5
Βιομηχανικά είδη	8.188	13,0	4.859,6	11,1
Μηχανήματα και υλικό μεταφορών	16.694	26,5	8.750,1	20,1
Διάφορα βιομηχανικά είδη	7.909	12,6	4.681,7	10,8
Είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα	112	0,2	97,8	0,2
ΣΥΝΟΛΟ	62.945	100,0	43.580,9	100,00

 

 

ΠΙΝΑΚΑΣ ΙΙ – ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΩΝ ΕΞΑΓΩΓΩΝ ΤΑ ΕΤΗ 2008 – 2015

ΕΞΑΓΩΓΕΣ	2008		2015
	ΠΟΣΑ (εκατ. €)	%	ΠΟΣΑ (εκατ. €)	%
Τρόφιμα και ζώντα ζώα	2.854	5,0	3.886,8	15,1
Ποτά και καπνός	598	3,3	667,1	2,6
Πρώτες ύλες, μη βρώσιμες, εκτός καυσίμων	783	4,4	1.031,1	4,0
Ορυκτά, καύσιμα, λιπαντικά κλπ.	2.056	11,5	7.599,4	29,5
Έλαια και λίπη, ζωικής ή φυτικής προέλευσης	362	2,0	718,8	2,8
Χημικά προϊόντα	2.339	13,0	2.721,4	10,5
Βιομηχανικά είδη	4.000	22,3	4.135,7	16,0
Μηχανήματα και υλικό μεταφορών	2.474	13,8	2.617,9	10,1
Διάφορα βιομηχανικά είδη	1.989	11,1	1.826,7	7,1
Είδη και συναλλαγές μη ταξινομημένα	481	2,7	599,6	2,3
ΣΥΝΟΛΟ	17.937	100	25.804,4	100,0

 

 

 

ΤΑ ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ ΤΗΣ ΕΤΗΣΙΑΣ ΓΕΩΡΓΙΚΗΣ ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΗΣ ΕΡΕΥΝΑΣ

Του Γιώργου Τοζίδη

Ανακοινώθηκαν από την Ελληνική Στατιστική Αρχή (ΕΛΣΤΑΤ) τα προσωρινά αποτελέσματα της Ετήσιας Γεωργικής Στατιστικής Έρευνας αναφορικά με την παραγωγή γεωργικών και κτηνοτροφικών προϊόντων, για το χρονικό διάστημα 2009, 2010 και 2011.

Οι σημαντικότερες μεταβολές ως προς τον όγκο παραγωγής, κατά ομάδες και είδη προϊόντων είναι:

1. Στην παραγωγή του σκληρού σιταριού καταγράφηκε μείωση κατά 10%, από 1.650,3 χιλ. τόνους το 2009 σε 1.477,2 χιλ. τόνους το 2011.

2. Στην παραγωγή του αραβοσίτου καταγράφηκε μείωση κατά 8%, από 2.432,2 χιλ. τόνους το 2009 σε 2.242,4 χιλ. τόνους το 2011.

3. Στην παραγωγή του βαμβακιού καταγράφηκε ελάχιστη μεταβολή (+1%). Το 2009 παρήχθησαν 816,4 χιλ. τόνοι και το 2011 παρήχθησαν 823,8 χιλ. τόνοι. Όμως σε σύγκριση με το 2007 (1.052,5 χιλ. τόνοι) καταγράφηκε μείωση κατά 22% (σε σύγκριση με το 2011).

4. Στην παραγωγή ζαχαρότευτλων καταγράφηκε τεράστια μείωση κατά 57%, από 1.372,3 χιλ. τόνους το 2009 σε 590,7 χιλ. τόνους το 2011. Αυτή η τεράστια μείωση οφείλεται στο κλείσιμο των τριών εργοστασίων ζάχαρης. Η μείωση της παραγωγής ζαχαρότευτλων και βαμβακιού αναπληρώθηκε (στα πλαίσια της κατηγορίας βιομηχανικών φυτών) από την καλλιέργεια ηλίανθου που αυξήθηκε από τα 121 χιλ. στρέμματα το 2007 σε 641,8 χιλ. στρέμματα το 2011. Ανάλογη αύξηση κατεγράφη και στην καλλιέργεια Λοιπών Βιομηχανικών Φυτών που ανήλθε στα 164,1 χιλ. στρέμματα το 2011 (έναντι μόλις 10 χιλ. στρεμμάτων το 2007).

5. Στην παραγωγή πατάτας δεν καταγράφηκε ουσιαστική μεταβολή καθώς η παραγωγή μειώθηκε από 930,8 χιλ. τόνους το 2009 σε 920,7 χιλ. τόνους το 2011.

6. Στην παραγωγή τομάτας καταγράφηκε μείωση κατά 19%. Το 2009 παρήχθησαν 1.561,3 χιλ. τόνοι και το 2011 παρήχθησαν 1.263,4 χιλ. τόνοι. Το κλείσιμο σημαντικών μονάδων μεταποίησης της τομάτας επηρέασε σημαντικά και τη συνολική παραγωγή της.

7. Στην παραγωγή μούστου καταγράφηκε μείωση κατά 8% καθώς η παραγωγή μειώθηκε από τους 361,7 χιλ. τόνους το 2009 στους 333,8 χιλ. τόνους το 2011.

8. Στην παραγωγή πορτοκαλιών καταγράφηκε μείωση κατά 11%. Το 2009 παρήχθησαν 956,3 χιλ. τόνοι και το 2011 παρήχθησαν 851,4 χιλ. τόνοι.

9. Στην παραγωγή ροδάκινων καταγράφηκε αύξηση 6% καθώς η παραγωγή αυξήθηκε από 748,8 χιλ. τόνοι το 2009 σε 790,9 χιλ. τόνοι το 2011.

10. Στην παραγωγή ελιών ελαιοποίησης καταγράφηκε αύξηση κατά 15%. Το 2009 παρήχθησαν 1.991,1 χιλ. τόνοι και το 2011 παρήχθησαν 2.293,6 χιλ. τόνοι.

11. Ανάλογη αύξηση (13%) καταγράφηκε και στην παραγωγή ελαιολάδου. Το 2009 παρήχθησαν 305 χιλ. τόνοι και το 2011 παρήχθησαν 343,7 χιλ. τόνοι.

12. Στην παραγωγή γάλακτος καταγράφηκε ελάχιστη μεταβολή (-1%). Το 2009 παρήχθησαν 2.016,4 χιλ. τόνοι και το 2011 παρήχθησαν 2.004,7 χιλ. τόνοι. Η παραγωγή γάλακτος θα μειωθεί τα επόμενα χρόνια μετά την πρόσφατη ψήφιση των διατάξεων του πολυνομοσχεδίου.

13. Ελάχιστη μεταβολή (-2%) καταγράφηκε και στην παραγωγή κρέατος. Το 2009 παρήχθησαν 429,2 χιλ. τόνοι και το 2011 παρήχθησαν 418,9 χιλ. τόνοι.

Ούτε ανάπτυξη, ούτε θέσεις εργασίας χωρίς μεταποίηση

Του Γιώργου Τοζίδη

Τα στοιχεία επιβεβαιώνουν περίτρανα την ανάγκη της παραγωγικής ανασυγκρότησης.

Από τη δημοσιοποίηση της Τράπεζας της Ελλάδος (ΤτΕ) και της Στατιστικής Υπηρεσίας (ΕΛΣΤΑΤ) των στοιχείων για τις ταξιδιωτικές εισπράξεις-αφίξεις και την ανεργία για τον μήνα Αύγουστο 2013 διαπιστώνεται ότι:
1. Την περίοδο Ιανουαρίου-Αυγούστου 2013 οι ταξιδιωτικές εισπράξεις παρουσίασαν αύξηση κατά 13,7% και οι αφίξεις αυξήθηκαν κατά 14,7% σε σύγκριση με την αντίστοιχη περίοδο του 2012.

«ΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ» – ΠΡΟΝΟΜΙΑ, ΕΚΧΩΡΗΣΕΙΣ…(ΙΙ)

 

Ερανιστής : Γιώργος Τοζίδης

Οι πολεμικές συνθήκες. «Πρόγραμμα Ανασυγκροτήσεως» και ξένο κεφάλαιο.

 

Στο δεύτερο μέρος του άρθρου του Δ. Μπάτση που δημοσιεύθηκε στο τεύχος Ιουνίου – Ιουλίου 1949 του περιοδικού «ΑΝΤΑΙΟΣ», ο συγγραφέας αναλύει την υποταγή του αναπτυξιακού υποδείγματος που προκρίθηκε στις επιδιώξεις του εγχώριου και του ξένου κεφαλαίου που συμπίπτουν, στις βασικές επιδιώξεις, με το προωθούμενο από τη μνημονιακή συγκυβέρνηση υπόδειγμα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον έχουν οι επισημάνσεις του Δ. Μπάτση για τον τρόπο δράσης των ιδιωτικών μονοπωλίων στους τομείς της ενέργειας και της ύδρευσης που προϊδεάζουν για το τι θα συμβεί αν δεν ανατρέψουμε τη σημερινή προσπάθεια παράδοσής τους, και πάλι, στο ιδιωτικό κεφάλαιο.

   

«Έρχομαι ύστερα από τη σύντομη αναδρομή*, να εξετάσω το ζήτημα μέσα στις μεταπολεμικές οικονομικές συνθήκες και ειδικότερα μέσα στις συνθήκες της «ανασυγκρότησης» της οικονομίας όπως τη βλέπουν και όπως την εννοούν οι κυρίαρχοι κύκλοι της ολιγαρχικής οικονομίας. Κι’ ακόμα πιο πολύ μέσα στις συνθήκες του «Σχεδίου Μάρσαλ» για την Ελλάδα.

»Το γνωστό σχήμα της υπαγωγής της οικονομικής ζωής με τη μεσολάβηση του ολιγαρχικού κεφαλαίου του εσωτερικού, στους ξένους μονοπωλιακούς σχηματισμούς, αρκεί το πρώτο να εξασφαλίζει ωφέλεια από τη μεσολάβηση αυτή (σε τόκους, εξωπαραγωγικά κέρδη κλπ.), στάθηκε στη βάση της προοπτικής των επίσημων κύκλων. Η θεωρητική παρουσίαση του ζητήματος έγινε με τη διακήρυξη της στενότητας της εσωτερικής αγοράς που «υποχρεώνει την οικονομία μας να υψώσει το παραγωγικό επίπεδο για λόγους κυρίως εξαγωγικής πολιτικής και ισορροπίας του ισοζυγίου».

Η ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΤΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ

 Ερανιστής : Γιώργος Τοζίδης

Το σημερινό εράνισμα αφορά σε απόσπασμα της εισήγησης που έκανε ο Β. Νεφελούδης στο 8^ο Πανελλαδικό Εργατικό Συνέδριο το 1946, όπως αυτή δημοσιεύθηκε στο τεύχος 17-18/28.02.1946 του περιοδικού «ΑΝΤΑΙΟΣ». Η σύνδεση της πάλης ενάντια στο φασισμό με το πρόγραμμα ανοικοδόμησης είναι και σήμερα επίκαιρη και αναγκαία προϋπόθεση για την έξοδο από την κρίση.

 

«…Η εκμηδένιση του φασισμού σ’ όλες τις εκδηλώσεις του (φασιστική οργάνωση και δράση, αστυνομικός φασισμός και αντιδημοκρατική νομοθεσία κ.λ.π.) και η αποκατάσταση μιας δημοκρατικής και ελεύθερης πολιτικής ζωής, θα απελευθερώσει όλες τις δημοκρατικές δυνάμεις του λαού και θ’ αποτελέσει το γερό θεμέλιο στην ανοικοδομητική προσπάθεια του Έθνους.

»Η εργατιά με ενωμένες τις δυνάμεις της σε συμμαχία με την αγροτιά και σε στενή αδελφική συνεργασία με ολόκληρο τον εργαζόμενο Λαό θα συνεχίσει και θα δυναμώσει τον αντιφασιστικό της αγώνα, γιατί με το ξερίζωμα του φασισμού απ’ την Ελλάδα είναι συνυφασμένη η δημοκρατική ανοικοδόμηση της Χώρας και η Λαϊκή λύση όλων των μεγάλων μεταπολεμικών προβλημάτων.

»Η πάλη ενάντια στο φασισμό είναι πάλη για την ανόρθωση και ανάπτυξη της Εθνικής Οικονομίας.

ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ

Ερανιστής : Γ. Τοζίδης

 

Στο πρώτο τεύχος του ΑΝΤΑΙΟΥ (20/05/1945), ο Δημήτρης Μπάτσης κατέγραψε τις άθλιες συνθήκες της ελληνικής οικονομίας και έθεσε τις προϋποθέσεις για την ανασυγκρότησή της προς όφελος του λαού και της οικονομίας του. Ο σημερινός αναγνώστης θα βρει αρκετές ομοιότητες με την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στη χώρα μας ενώ και οι προϋποθέσεις για την έξοδο παραμένουν ίδιες και απαράλλακτες.

 

ΤΟ ΒΑΣΙΚΟ ΠΡΟΒΛΗΜΑ ΤΗΣ ΑΝΟΙΚΟΔΟΜΗΣΗΣ

 

«Η οικονομική κατάσταση είναι τόσο δυσμενής ώστε με λίγα λόγια μπορούμε να τη χαρακτηρίσουμε : Οικονομία που αδρανεί στο σύνολο σχεδόν του βιομηχανικού τομέα, οικονομία που φυτοζωεί στον αγροτικό τομέα, οικονομία πληθωρισμού και κυνηγητού στις πόλεις, οικονομία αντιπληθωρισμού –σχεδόν αντιπραγματισμού- στην ύπαιθρο, οικονομία τραγικής δυσαναλογίας τιμών και μισθών των εργαζομένων και δημόσια οικονομικά που στηρίζονται, ή μάλλον που δεν στηρίζονται παρά στην απελπιστική μείωση κι’ αυτού του φτωχού εισοδήματος των παραγωγικών τάξεων…

»Ανακεφαλαιώνοντας βλέπουμε πως βασικό χαρακτηριστικό της λειτουργίας της οικονομίας μας σήμερα είναι πως συγκεντρώνει όλο το διαθέσιμο κεφάλαιο της χώρας σε ωρισμένα κέντρα απ’ όπου δεν διοχετεύεται με πρόγραμμα τη δραστηριοποίηση της παραγωγής και την κίνηση της οικονομίας, αλλά χρησιμεύει σαν κεφάλαιο για κερδοσκοπία στα χέρια λίγων οικονομικών τραπεζιτικών και επιχειρηματικών συγκροτημάτων.

»Η λειτουργία αυτή κάνει αναιμική την κίνηση της οικονομίας μας, κρατάει την αγροτική οικονομία σε μαρασμό, συσσωρεύει το νόμισμα σε ωρισμένους αγωγούς που δεν δίνουν διέξοδο σε παραγωγική κίνηση κι’ έτσι φράζονται οι ίδιοι με αποτέλεσμα να ξεπέφτη η τιμή του νομίσματος…

»Μετά τη διαπίστωση αυτή δεν μπορούμε πια να πούμε πως η ανασυγκρότηση –οσαδήποτε μέσα κι’ αν διατεθούν – θα πραγματοποιηθή σε όφελος της οικονομίας και σε όφελος του βιωτικού επιπέδου του λαού, εφ’ όσον η οικονομία θα εξακολουθή να λειτουργή όπως λειτουργεί σήμερα…

Η βαριά βιομηχανία στην Ελλάδα

Συμπληρώνονται φέτος 60 χρόνια από τη δολοφονία, από το μετεμφυλιακό κράτος, των Ν. Μπελογιάννη, Δ. Μπάτση, Ηλ. Αργυριάδη και Ν. Καλούμενου και 65 χρόνια από την πρώτη έκδοση του βιβλίου του Δ. Μπάτση, Η Βαρειά Βιομηχανία στην Ελλάδα.

Γράφει ο Γιώργος Τοζίδης

Το έργο του Δ. Μπάτση «ατύχησε» τόσο στην πρώτη (1947) όσο και στη δεύτερη (1977) έκδοσή του. Όταν κυκλοφόρησε το 1947, είχε ξεκινήσει ήδη ο εμφύλιος και η έκδοσή του δεν συγκέντρωσε (εσκεμμένα ή όχι) το ανάλογο ενδιαφέρον. Η διατύπωση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου για την οικονομική ανάπτυξη της Ελλάδας από έναν κομμουνιστή οικονομολόγο «αγνοήθηκε» επιδεικτικά από τους αστούς οικονομολόγους που ορκίζονταν στη θεωρία της «ψωροκώσταινας» και στην αναγκαιότητα της ξένης «βοήθειας».

Από την άλλη μεριά, το ΚΚΕ στη δίνη του εμφυλίου πολέμου ενσωμάτωσε στο πρόγραμμά του πολλά στοιχεία από το σχέδιο του Δ. Μπάτση. Μετά την ήττα, όμως, το έργο του Δ. Μπάτση «ξεχάστηκε» ίσως γιατί αποτέλεσε καρπό της σύζευξης θεωρίας και πράξης, της μετάβασης από το γενικό στο συγκεκριμένο και της ανάγκης για τη διατύπωση ενός σχεδίου οικονομικής ανόρθωσης που άνοιγε τον «ελληνικό δρόμο για το σοσιαλισμό».Επιπλέον, γιατί έδειχνε, με πραγματικά στοιχεία, ότι υπάρχει η δυνατότητα για την αυτοανάπτυξη της Ελλάδας, χωρίς τη «βοήθεια» των σοσιαλιστικών χωρών. Είναι, παρ’ όλα αυτά, σημαντικό να γνωρίζουμε πώς το ΚΚΕ αντιμετώπισε τα προβλήματα εκείνης της περιόδου και το σχέδιο που πρότεινε για τη λύση τους. Άλλωστε, κατά τη γνώμη του γράφοντος, στην ένοπλη ήττα αυτού του σχεδίου μπορούν να αναζητηθούν πολλά από τα αίτια της σημερινής κρίσης.

Το 1977, που επανεκδόθηκε το βιβλίο του Δ. Μπάτση, ήταν η περίοδος της μεταπολιτευτικής ευωχίας της ελληνικής κοινωνίας. Η υλοποίηση του σχεδίου του απαιτεί ιδρώτα, πειθαρχία και αυτοέλεγχο ενώ η ελληνική κοινωνία προετοιμάζει την έφοδό της στον ουρανό της κατανάλωσης. Ακόμη, οι δύο κληρονόμοι του ΚΚΕ ελάχιστα ασχολούνται με τη διατύπωση ενός συνεκτικού προγράμματος ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας, αλληθωρίζοντας είτε προς βορρά (Μόσχα) είτε προς δυσμάς (Ρώμη, Παρίσι κ.α.).

Η αναφορά στο έργο του Δ. Μπάτση δεν έχει μόνο σαν στόχο να τιμηθεί η μνήμη και το έργο του. Δυστυχώς, η χώρα βρίσκεται και πάλι σε μια οικονομική, κοινωνική και πολιτική κρίση που τα βασικά χαρακτηριστικά της (φτώχεια, πείνα, παραγωγική αποδιάρθρωση, έκρηξη των ανισοτήτων) παρουσιάζουν σημαντικές ομοιότητες, παρά τις μεγάλες αλλαγές στον ελληνικό κοινωνικό σχηματισμό, με αυτά της μετακατοχικής Ελλάδας, θέτοντας και πάλι το ζήτημα της ανάπτυξης.